Καθώς πλέον κορυφώνεται η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 8ης-9ης Δεκεμβρίου 2011 καλείται να λάβει ιστορικές αποφάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η Μέρκελ προσπαθεί να περάσει τα σχέδια του γερμανικού χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να διαμορφωθεί μια Γερμανική Ευρώπη, στην οποία το Βερολίνο θα διατηρεί τον κεντρικό ρόλο και θα επιβάλλει την πολιτική του.
Στην πορεία αυτή έχει αλυσοδέσει ακόμη και το Παρίσι, το οποίο, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, αναγκάζεται να αποδεχτεί τις γερμανικές απαιτήσεις, παρά τις όποιες αντιρρήσεις και διαφοροποιήσεις του. Μάλιστα, η αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισαβόνας παρουσιάζεται πλέον από το γαλλογερμανικό άξονα ως αναγκαία και για το λόγο αυτό ζητά να προχωρήσει τάχιστα.
Δεν θα πρέπει, βεβαίως, να μας διαφεύγει το γεγονός ότι, μόλις λίγους μήνες πριν, το Μάρτιο του 2011, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε την περιορισμένη αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισαβόνας, που επικεντρώθηκε μόνο σε μικρές αλλαγές, οι οποίες διευκόλυναν κυρίως τη θεσμοθέτηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Στο πλαίσιο αυτό, σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι πρωτοβουλίες της ελληνικής πλευράς θα μπορούσαν να είχαν κατευθυνθεί στην οικοδόμηση μιας διαφορετικής αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης.
Δυστυχώς, η Ελλάδα έχασε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να θέσει μια διαφορετική ατζέντα για την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισαβόνας. Αντίθετα, η τότε κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου στήριξε χωρίς καμία αντίρρηση τις επιλογές της Μέρκελ σε σχέση με την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισαβόνας και τη θεσμοθέτηση της «ελεγχόμενης πτώχευσης».
Όπως είχαμε επισημάνει με άρθρα μας στα «Επίκαιρα» (9/12/2010, 24/3/2011 κ.λπ.), η Συνθήκη της Λισαβόνας θα έπρεπε να αναθεωρηθεί προς μια κατεύθυνση που να αντιμετωπίζει πραγματικά την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη και να μην επιβραβεύει τη διεθνή των τοκογλύφων. Στο πλαίσιο, λοιπόν, αυτό θα έπρεπε να επιδιωχθούν και οι παρακάτω αλλαγές:
Αλλαγή της αποστολής της ΕΚΤ
Σε σχέση με το ρόλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) θεωρούμε ότι η αυτή θα πρέπει να αλλάξει στρατηγική και ρόλο και να αρχίσει να ενεργεί ως ύστατος δανειστής, συμπεριλαμβανομένου του απεριόριστου δικαιώματος να κόβει χρήμα, όπως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, για την αντιμετώπιση της κρίσης και την ενίσχυση της ενεργού ζήτησης.
Ταυτόχρονα, θα πρέπει να αποκτήσει το δικαίωμα να αγοράζει απευθείας από τα κράτη-μέλη κρατικά ομόλογα, συμβάλλοντας έτσι όχι μόνο στην παροχή αυξημένης ρευστότητας στην οικονομία, αλλά και στην απρόσκοπτη αναχρηματοδότηση του κρατικού χρέους με χαμηλά επιτόκια, που επί του παρόντος θα μπορούσαν να κινηθούν περί το 1,25%.
Μια τέτοια λύση στην ουσία ισοδυναμεί με απευθείας δανεισμό των κρατών-μελών από την ΕΚΤ με επιτόκια αντίστοιχα με αυτά που δανείζονται οι δημόσιες και ιδιωτικές τράπεζες της ΕΕ. Έτσι, θα μπορούσε να επέλθει σταδιακή αποκλιμάκωση των ποσών που καταβάλλει η χώρα μας για τόκους κάθε χρόνο. Ειδικότερα, μόνο για το 2011 η Ελλάδα θα καταβάλει για τόκους τουλάχιστον 16 δισ ευρώ, ενώ για το διάστημα 2011-2014 το συνολικό ποσό των τόκων που θα καταβληθεί ανέρχεται, σύμφωνα με το ΔΝΤ, σε 71 δισ ευρώ.
Εάν, όμως, μειωθεί το μέσο επιτόκιο αναχρηματοδότησης των κρατικών ομολόγων του εν λόγω διαστήματος από 5% σε 1,25%, με βάση σχετική δανειοδότηση από την ΕΚΤ, το ποσό των τόκων θα μειω θεί τουλάχιστον κατά 53 δις ευρώ. Φυσικά, αυτό δεν το επιθυμούν οι ευρωπαϊκές και εγχώριες ελληνικές τράπεζες, αφού έτσι οι μέτοχοί τους θα χάσουν την τοκογλυφική επιχείρηση που έχουν στήσει σε βάρος του ελληνικού λαού.
Κατάργηση της ρήτρας μη διάσωσης και του Συμφώνου Σταθερότητας
Ταυτόχρονα, θα πρέπει να καταργηθεί η «ρήτρα μη διάσωσης» («no bail out clause») του άρθρου 125 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ), την οποία η Μέρκελ χρησιμοποίησε κατά κόρον ως άλλοθι, προκειμένου να αρνηθεί τη στήριξη της χώρας μας όταν αντιμετώπιζε κρίση δανεισμού την άνοιξη του 2010. Η γερμανική ηγεσία χρησιμοποίησε την εν λόγω «ρήτρα μη διάσωσης», προκειμένου να επιβάλει τοκογλυφικά επιτόκια μέσω του μηχανισμού «στήριξης» της ελληνικής οικονομίας.
Ταυτόχρονα, θα πρέπει να καταργηθεί και το Σύμφωνο Σταθερότητας και να αντικατασταθεί από ένα Σύμφωνο για την απασχόληση και την περιβαλλοντική προστασία.
Ίδρυση Ταμείου Αλληλεγγύης
Προτάθηκε, επίσης, από την πλευρά μας (ΕΞΠΡΕΣ, 3/2/2011), η ίδρυση Ταμείου Αλληλεγγύης των κρατών-μελών για την κοινωνική ανάπτυξη και όχι βέβαια μηχανισμός τιμωρίας των δήθεν απείθαρχων μελών που προωθεί η Μέρκελ.
Το Ταμείο αυτό θα μπορούσε να ιδρυθεί με βάση τη ρήτρα αλληλεγγύης του άρθρου 122 παρ. 2 της ΣΛΕΕ και θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από τους πόρους που θα προκύψουν από την επιβολή εισφοράς στις κερδοσκοπικές χρηματοπιστωτικές εργασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Το Ταμείο αυτό θα πρέπει να χρηματοδοτεί δημόσιες επενδύσεις για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, την έρευνα και τις υποδομές στα κράτη-μέλη.
Αναδιάρθρωση χρέους
Σε σχέση με την αναδιάρθρωση χρέους, τα κράτη-μέλη της ΕΕ πρέπει να έχουν το δικαίωμα να διαγράφουν μονομερώς εκείνο το μέρος του δημόσιου χρέους που εμπίπτει στην κατηγορία του «επονείδιστου χρέους». Έτσι, θα μπορούν, πέραν των άλλων, να χρηματοδοτήσουν αναπτυξιακές πολιτικές που θα οδηγήσουν στην παραγωγική αναδιάρθρωση των οικονομικών τους.
Δημοσιονομικός ομοσπονδισμός- ευρωομόλογο
Επίσης, η χώρα μας θα έπρεπε να επιδιώξει τη θεσμοθέτηση ενός δημοσιονομικού ομοσπονδισμού, δηλαδή τη δημιουργία ενός αναδιανεμητικού προϋπολογισμού της ΕΕ, ο οποίος θα στηρίζει τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες της ΕΕ, μεταφέροντας πλούτο από τον ευρωπαϊκό Βορρά· πλούτο, ο οποίος έχει ήδη συσσωρευτεί από την υπερχρέωση του ευρωπαϊκού Νότου με δάνεια, τα οποία έχουν χορηγήσει οι τράπεζες του Βορρά προκειμένου οι λαοί του ευρωπαϊκού Νότου να καταναλώνουν τα προϊόντα που παράγει ο γαλλογερμανικός άξονας.
Τέλος, από ελληνικής πλευράς θα έπρεπε να επιδιωχθεί η έκδοση ευρωομολόγου, καθώς έτσι τα υπερχρεωμένα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης θα είχαν τη δυνατότητα να αντλήσουν φθηνότερα δανειακά κεφάλαια.
Έξω ο Γερμανός «υφυπουργός Ελλάδας»
Μια τέτοια ατζέντα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 8ης-9ης Δεκεμβρίου 2011, βέβαια, δεν μπορεί να προωθηθεί από την κυβέρνηση Παπαδήμου, που στηρίζεται στο «μαύρο μέτωπο» των τριών μνημονιακών κομμάτων και των λοιπών προθύμων, που δεν τόλμησαν να ψελίσουν λέξη για την τοποθέτηση από τη Μέρκελ «υφυπουργού Ελλάδας» (!) με έδρα το γερμανικό προξενείο της Θεσσαλονίκης, που θα αναλύσουμε σε προσεχές άρθρο μας στα «Επίκαιρα».
Αυτό είναι έργο μιας μελλοντικής κυβέρνησης του αντιμνημονιακού κοινωνικού μετώπου εξουσίας. Ενός μετώπου που θα πρέπει άμεσα να συγκροτηθεί και να αναλάβει δράση.
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Επίκαιρα στις 8/12/11
